KOT I ZAŁATWIANIE SIĘ POZA KUWETĄ - CO ROBIĆ?

Wydalanie poza kuwetą to jeden z najczęstszych problemów, z którym opiekunowie kotów zwracają się do mnie z prośbą o pomoc. Jedno w tej sprawie jest jasne: kot po prostu chce nam o czymś zakomunikować!

DO GABINETU WETERYNARYJNEGO MARSZ!

O czym powinieneś pomyśleć w pierwszej kolejności? O wizycie w gabinecie weterynaryjnym. Kot w ten sposób może alarmować, że zmaga się z problemem zdrowotnym, dlatego zawsze należy umówić się na wizytę w celu wykonania konkretnych badań oraz wdrożenia potrzebnego leczenia lub wykluczenia podłoża medycznego. Dodatkowo należy pamiętać, że problem pozakuwetowy może wynikać zarówno z kwestii zdrowotnych, jak i behawioralnych. Często te kwestie ze sobą korelują, dlatego zawsze warto mieć na uwadze umówienie się na konsultację behawioralną.

KUWETA - JEDEN Z NAJWAŻNIEJSZYCH ZASOBÓW

Czego nie można pominąć, to strefa kuwetowa. Twój kot nagle przestał używać kuwety i wybiera miejsca, które zdecydowanie nie są do tego przeznaczone? Zastanów się, czy czegoś ostatnio nie zmieniałeś w tej kwestii. Może pojawiła się inna kuweta lub nowy żwirek, polecony przez znajomego, który ma zupełnie inną strukturę niż poprzedni? Wówczas kot najpewniej mówi ci, że zdecydowanie nie podoba mu się ta zmiana, i należy wrócić do tego, co było wcześniej.

WYDALANIE CZY ZNAKOWANIE

Co czasem jest trudne do ustalenia przez opiekuna, to to, czy pozakuwetowe wpadki to faktycznie wydalanie, czy może znakowanie. W pierwszym przypadku będzie to proces fizjologiczny polegający na usuwaniu z organizmu zbędnych, szkodliwych lub nadmiarowych metabolitów oraz wody i elektrolitów. Znakowanie natomiast to jeden ze sposobów komunikacji zapachowej. Koty znakują również teren poprzez drapanie oraz ocieranie się różnymi częściami ciała o różne przedmioty. Znakowanie moczem najczęściej występuje w kontekście zachowań seksualnych i terytorialnych. W większości przypadków zabieg kastracji pomaga w wyeliminowaniu problemu znakowania różnych przestrzeni w domu. Jeśli jednak problem nadal występuje, może świadczyć to na przykład o: napięciach w relacjach z innymi zwierzętami w domu, problemie w relacji z opiekunem, obniżonym poczuciu bezpieczeństwa, frustracji, stresie lub lęku.

W tym przypadku najczęściej można zauważyć, że kot nie rezygnuje z korzystania z kuwety, co z kolei często występuje w przypadku wydalania. Co ważne, wydalanie również może wskazywać na wyżej wymienione problemy, zwłaszcza gdy podłoże medyczne zostało wykluczone. Aby rozróżnić, z jaką formą (wydalaniem czy znakowaniem) mamy do czynienia, pomocna jest znajomość sekwencji poszczególnych zachowań. W przypadku wydalania zwykle będziesz mógł zauważyć: wybór miejsca, ruch kopania podłoża, oddanie moczu/kału w przykucniętej pozycji, zakopanie, oddalenie się, podczas gdy przy znakowaniu najczęściej pojawi się: wybór obiektu, węszenie, odwrócenie się tyłem, wygięcie grzbietu w łuk (choć niektóre koty mogą kucać), potrząsanie wyprostowanym ogonem, przebieranie kończynami, strzykanie moczem. Jeśli kot zwykle załatwia się, gdy opiekun nie jest obecny w pobliżu, wtedy nieocenioną pomocą może okazać się zamontowanie kamerki do monitoringu i zdobycie nagrań, na których dokładnie widać, z jakim zachowaniem mamy do czynienia.

Z KONSULTACJI WZIĘTE - DLACZEGO NAGRANIA SĄ WAŻNE?

Niedawno miałam przyjemność pomagać opiekunom pewnego kocurka z problemem wydalania poza kuwetą. Opiekunowie po przeprowadzce zauważyli, że ich kot zaczął załatwiać się najczęściej w zlewie oraz w wannie, przy czym zwykle moczem były pobrudzone ściany, a więc powierzchnie pionowe. Łatwo więc było na podstawie takich obserwacji wysnuć tezę, że chodzi o znakowanie. Podczas spotkania dokładnie poznałam kociaka i zauważyłam kilka rzeczy, które można było wprowadzić, aby jeszcze bardziej zadbać o jego samopoczucie. Jedną z rzeczy „na już" było zorganizowanie dużej, otwartej kuwety (do tej pory kot miał dostęp wyłącznie do kuwety zamkniętej), oraz zamontowanie wspomnianej kamerki. Co się okazało? Kot od razu zaczął korzystać z kuwety otwartej, ale nagranie pokazało coś jeszcze. Kot zaczynał sekwencję wskazującą na wydalanie - wejście do kuwety, kopanie dołka i.... w momencie, gdy ogon kota dotykał ścianki, ten automatycznie podnosił pupę, przez co mocz znajdował się również poza kuwetą. I tak samo prawdodpobnie działo się w momencie wydalania w zlewie - kot szukał otwartej przestrzeni lecz przy braku możliwości wyprostowania ogona, obrywały też ściany. W nowej, dużej, otwartej kuwecie opiekunowie dodatkowo ściągnęli ramkę, co rozwiązało problem na dobre. Czy wraz z opiekunami wpadlibyśmy na ten trop bez nagrań? Wątpię. :)

UTRWALENIE - WYBIERAM TO, CO JEST DLA MNIEJ BARDZIEJ KOMFORTOWE

Jeśli kot zaczął wydalać poza kuwetą z powodu bólu lub choroby, a leczenie nie wyeliminowało problemu, najpewniej mamy do czynienia z utrwaleniem zachowania poprzedzonym rosnącą awersją do kuwety - kot zaczął kojarzyć ją z dyskomfortem, więc jej unika. To samo może dotyczyć sytuacji, w których kuweta była dla kota mało atrakcyjna lub niewygodna (np. za mała), lub gdy żwirek przykładowo zbyt mocno podrażniał mu opuszki, przez co szukał miejsc bardziej komfortowych. W takich przypadkach kluczowe jest pozbycie się zapachu z zabrudzonych powierzchni, np. przy użyciu dostępnych na rynku środków enzymatycznych. Koci węch jest niezwykle czuły. Mimo że dla opiekuna zapach moczu po wyczyszczeniu standardowymi środkami może być niewyczuwalny, kot wciąż może go czuć, co sprawia, że nadal wybiera to miejsce. Dodatkowo należy dążyć do zwiększenia atrakcyjności strefy kuwetowej oraz zmniejszenia atrakcyjności miejsc niepożądanych. Tutaj nierzadko konieczne jest już indywidualne podejście, biorąc pod uwagę możliwości przestrzenne w domu opiekuna, dotychczasowe sposoby radzenia sobie z problemem oraz przeanalizowanie czy kotu na co dzień nie towarzyszy stres lub lęk. Warto skorzystać z pomocy behawiorysty, który omówi z tobą wszystkie niezbędne kwestie związane z problemem, pomoże znaleźć przyczynę oraz ustali konkretny plan działania na najbliższą przyszłość.

PODSUMOWANIE

Jeśli zauważasz mocz lub kał poza kuwetą, w pierwszej kolejności umów się na wizytę w gabinecie weterynaryjnym. Zastanów się, czy można coś udoskonalić w strefie kuwetowej oraz czy nie zaszły tutaj w ostatnim czasie pewne zmiany. Umów się na konsultację behawioralną, ponieważ zawsze warto zweryfikować, czy w odpowiedni sposób dbasz o stan psychiczny kota, zwłaszcza gdy problemy zdrowotne zostały wykluczone lub leczenie nie wyeliminowało problemu załatwiania się poza kuwetą.

Jesteś zainteresowany konsultacją behawioralną? Zapraszam do kontaktu.